Saturday, April 30, 2011

Bình luận gia mạng bị án tù nặng nề tại Việt Nam

Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả
CTM chuyển dịch

Bangkok, 29 tháng 4, 2011 – Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả (Committee to Protect Journalist) lên tiếng hôm nay kêu gọi nhà chức trách Việt Nam hãy trả tự do ông Vi Đức Hồi, một nhà hoạt động dân chủ và cũng là bình luận gia trên mạng, đã bị kết án tù 5 năm vào thứ Ba vừa qua vì những bài viết đăng trên mạng chỉ trích chế độ.

Theo tin tức của các thông tấn thế giới thì ông Hồi, nguyên là đảng viên cao cấp của đảng CSVN rồi trở thành một người hoạt động dân chủ, bị kết án 8 năm tù giam và 5 năm quản chế vào tháng Giêng về tội tán phát “tài liệu tuyên truyền chống nhà nước” qua những bài viết ông đăng trên Internet. Theo lời tường thuật của Associated Press thì vào thứ Ba vừa qua, Tòa Phúc Thẩm ở tỉnh Lạng Sơn giảm án xuống còn 5 năm tù giam và 3 năm quản chế.

Hãng Thông Tấn Pháp (AFP) tường thuật rằng một số bài viết đăng trên blog của ông Hồi tập trung vào các vụ tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền. Theo lời của tổ chức đối lập Việt Tân thì ông Hồi đăng tải một loạt 6 bài chỉ trích sự độc đảng và khen ngợi phong trào dân chủ hoạt động ngầm.

Ông Hồi được tổ chức Human Rights Watch trao giải thưởng có uy tín Hellman/Hammett vào năm 2009 về những bài viết của ông.

Bà Hoàng Thị Tươi, vợ ông Hồi, nói với AP là Tòa Án Nhân Dân Tối Cao giảm án vì ông hợp tác với cơ quan điều tra và vì quá trình phục vụ cho đảng CSVN. Ông Hồi bị bắt vào tháng 10 năm 2010.

Shawn Crispin, đại diện cấp cao vùng Đông Nam Á của Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả, cho biết “Bài viết của Vi Đức Hồi kêu gọi dân chủ hóa rõ ràng chạm nọc với chính quyền của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. “Chúng tôi kêu gọi Thủ tướng Dũng trả tự do cho ông Hồi cùng với những blogger và nhà báo khác bị giam giữ với những tội danh không thật”.

Bản án dành cho ông Hồi xảy ra trong một đợt đàn áp những người chống đối, luôn cả qua Internet. Một nghị định ban hành hồi tháng Hai cho phép giới chức trách thêm nhiều quyền hạn để xử phạt các nhà báo, biên tập, blogger nếu họ tường thuật những vấn đề mà chính quyền cho là tế nhị. Điều 5 của nghị định phân biệt rất rõ quyền hạn của những nhà báo quốc doanh và các nhà blogger độc lập, phóng viên mạng, nhà báo tự do.

Theo sự điều nghiên của Ủy Ban Bảo Vệ Ký Gia thì có ít nhất 6 bloggers chuyên viết về chính trị bị bắt giữ với những tội danh mơ hồ liên hệ đến an ninh quốc gia, như “tuyên truyền chống phá nhà nước”, và “lạm dụng quyền tự do dân chủ”.

Nguồn: http://www.cpj.org/2011/04/online-commentator-receives-harsh-sentence-in-viet.php

Sunday, April 24, 2011

Hãy trả tự do cho Nhà đấu tranh dân chủ có uy tín

Human Rights Watch

Lệnh trưng thu tiền Giải Thưởng của Hội Văn Bút Quốc Tế của ông Vi Đức Hồi là Bất Hợp Pháp

(New York, 23/4/2011) - Ngày hôm nay Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền đã tuyên bố là Chính phủ Việt Nam phải lập tức trả tự do cho nhà văn Vi Đức Hồi, đã bị kết án 8 năm tù vào Tháng 1, 2011 vì đã "tuyên truyền chống chính phủ". Toà Phúc Thẩm Lạng Sơn sẽ xét xử ông Vi Đức Hồi vào ngày 26/4 sắp tới.

Việc kết tội ông Vi Đức Hồi, một cựu đảng viên Đảng Cộng Sản, bởi Toà Án Nhân Dân Lạng Sơn dựa trên việc ông Vi Đức Hồi phổ biến bài viết trên internet để vận động cho nhân quyền và thay đổi dân chủ được coi là một tội hình sự theo Điều 88 của Luật Hình Sự.

Ông Phil Robertson, Phó Giám Đốc Vùng Á Châu của Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền đã phát biểu là "Thật là vô lý khi ông Vi Đức Hồi bị bỏ tù ngày hôm nay chỉ vì đã phổ biến quan điểm của mình về nhân quyền và dân chủ. Chính phủ Việt Nam đã coi thường pháp luật khi bỏ tù những cựu cán bộ và đảng viên chỉ vì họ đã có những lời phê bình xây dựng".

Khi kết tội những người ôn hoà bất đồng quan điểm, Việt Nam đã vi phạm chính nghiã vụ của mình là một thành viên của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị cũng như chính Hiến Pháp của Việt Nam, cả hai đều bảo đảm quyền tự do phát biểu.

Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền cũng cho biết là lệnh toà án đưa ra trong buổi xử án Vi Đức Hồi vào Tháng 1, 2011 buộc Ông phải nộp khoản tiền 56.000.000 đồng ($2.800 Mỹ kim) mà họ nói là ông đã "nhận một cách bất hợp pháp" từ những tổ chức và những nhà tranh đấu cho nhân quyền ở hải ngoại, là hoàn toàn không có căn bản pháp lý. Khoản tiền nói trên bao gồm tiền thưởng của giải Hellman/Hammett năm 2009, là một giải thưởng được Tổ ChứcTheo Dõi Nhân Quyền trao hàng năm cho những nhà văn bị ngược đãi trên thế giới.

Ông Robertson nói "Giải thưởng Hellman/Hammett được trao cho ông Vi Đức Hồi để ghi nhận lòng dũng cảm của Ông là một người cầm bút bất chấp những sự đàn áp và sách nhiễu của nhà cầm quyền. Nhà cầm quyền Việt Nam đã nhân lên sự lạm dụng của họ khi cướp đoạt đi khoản tiền mà ông Hồi đã được trao tặng như là một sự ghi nhận việc Ông bị đàn áp bởi chính họ".

Không có điều luật nào cho phép phạt tiền liên quan đến Điều 88 của Luật Hình Sự.

Ông Vi Đức Hồi, 56 tuổi, là một nhà văn và dân báo tại tỉnh Lạng Sơn xa xôi phiá Bắc Việt Nam gần biên giới Trung Quốc. Ông là người sắc tộc Tầy, là sắc tộc thiểu số đông nhất Việt Nam. Những bài viết của Ông về dân chủ, đa nguyên và nhân quyền cũng như hồi ký Đối Mặt, Đường Đi Đến với Phong Trào Dân Chủ đã được phổ biến rộng rãi trên internet.

Vi Đức Hồi đã âm thầm hỗ trợ những lời kêu gọi tôn trọng nhân quyền và mở rộng dân chủ vào năm 2006 trong khi vẫn còn nắm giữ những vị trí quan trọng trong Đảng và guồng máy chính quyền ở Lạng Sơn. Ông từng là Chủ Tịch Ủy Ban Tuyên Truyền và thành viên của Ủy Ban Thường Vụ Huyện Ủy Hữu Lũng. Sau khi thay đổi quan điểm Ông đã bị khai trừ khỏi Đảng, bị công khai đấu tố, và bị thẩm vấn và giam giữ. Sau đó Ông tham gia làm việc với tờ báo Tổ Quốc là tờ báo đối lập.

Vào Tháng 8, 2010, Vi Đức Hồi phổ biến một câu chuyện giả tưởng về cái chết thảm khốc của người thanh niên 21 tuổi Nguyễn Văn Khương, đã chết sau khi bị bắt về đồn công an về tội vi phạm giao thông tại Bắc Giang vào Tháng 7, 2010. Câu chuyện này tả chi tiết - như vẻ là hư cấu - về việc công an đánh anh Khương tới chết. Thông tin về việc công an đánh chết anh Khương đã được phổ biến rộng rãi trên cả báo chí nhà nước và hải ngoại bởi các nhà dân báo độc lập và các tổ chức nhân quyền quốc tế, và đã gây nên một cuộc phản đối rộng rãi với nhiều ngàn dân chúng tham dự trong đám tang tại Bắc Giang.

Trong hồi ký Đối Mặt vào năm 2008, Vi Đức Hồi viết: "Cái mất mát lớn nhất của con người chính là mất đi quyền làm người; kẻ có tội lớn nhất là kẻ đi tước đoạt quyền con người; kẻ đáng thương nhất, là kẻ chưa hiểu biết về quyền con người; kẻ đáng trách nhất là kẻ quên đi quyền con người; kẻ hèn hạ nhất là kẻ cam chịu mất quyền con người.Tôi là kẻ đáng trách và cũng có lúc trở thành kẻ hèn hạ."

Trong năm qua, nhà cầm quyền Việt Nam đã gia tăng đàn áp những nhà văn và dân báo đặt vấn đề về chính sách của nhà nước, tố cáo các cán bộ tham nhũng, hoặc kêu gọi dân chủ thay thế chế độ độc đảng. Các nhà văn, dân báo và những nhà đấu tranh mạng bị xâm nhập gia cư để theo dõi, bị giam giữ cách ly dài hạn mà không được tiếp xúc với luật sư, và bị kết tội với những bản án tù ngày một dài hạn hơn.

Ông Robertson nói: "Ông Vi Đức Hồi cũng như hàng chục những nhà văn, nhà dân báo khác xứng đáng để được đối xử tốt hơn. Hiện nay họ đang bị bỏ tù chỉ vì phát biểu quan điểm của mình về nhân quyền và việc quản trị đất nước. Khi Việt Nam tiếp tục bỏ tù những người ôn hoà bất đồng quan điểm thì thế giới cần xem lại xem Việt Nam có đáng tin tưởng khi họ cam kết điều gì với quốc tế hay không".

Muốn biết thêm về những tường trình của Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền về Việt Nam, xin vào thăm trang mạng http://www.hrw.org/asia/vietnam

Hoặc liên lạc:

Tại Bangkok, Phil Robertson (English, Thai): +66-85-060-8406 (mobile)
Tại Washington, DC, Sophie Richardson (English, Mandarin): +1-202-612-4341; or +1-917-721-7473 (mobile)
Tại London, Brad Adams (English): +44-7908-728-333 (mobile)
Tại Brussels, Reed Brody (English, French, Portuguese, Spanish): +32-498-625786 (mobile)

Một số trích đoạn trong các bài viết của Vi Đức Hồi:

"Khi mà mình nhận ra, nhìn thấy những hành vi tội lỗi của người khác, mà không lên tiếng cảnh báo cho người đó dừng lại, hoặc cũng không báo cho mọi người biết để tránh; để đề phòng; để lên tiếng; để ngăn chặn… thì đó cũng là tội lỗi".

Nguồn: “Đối Mặt” 35, http://viduchoi.blogspot.com/2009/07/oi-mat-35-thay-loi-ket.html

"Thực tế là vậy, tôi chưa thấy ”đảng ta thiên tài, sáng suốt” ở chỗ nào mà chính hiện nay đảng đang là trở ngại, lực cản cho sự phát triển, đó là cái “định hướng xã hội chủ nghĩa” và “tăng cường sự lãnh đạo của đảng”... chỉ mong đảng hãy tha cho dân lành,hãy để yên cho họ làm ăn, đừng lên mặt nữa, dân chịu nhiều khổ đau với đảng lắm rồi.


Từ những thực tế trên,tôi quyết định cần ly khai đảng. Tôi khẳng định: Tôi không phản bội đảng mà chính đảng đã phản bội tôi và nhân dân tôi. Nếu như đảng thực hiện đúng như cương lĩnh của đảng đề ra thì suốt đời tôi nguyện phụng sự đảng đến hơi thở cuối cùng.Tôi là người tự trọng, luôn tôn trọng sự thật, căm ghét giả rối, lừa gạt.


Quyết định của tôi là cả một quá trình nung nấu, cả một quá trình suy nghĩ, cân nhắc. Tôi chẳng có động cơ nào khác ngoài động cơ thấy mình cần phải bênh vực lẽ phải, bênh vực những người dân của tôi vì thế tôi quyết định những năm tháng còn lại của cuộc đời tôi, tôi phải làm điều gì đó dù là ít ỏi để rồi khi từ giã cõi đời này sẽ giảm bớt đi những ân hận./."

Nguồn: “Đối Mặt” 11, http://viduchoi.blogspot.com/2008/12/oi-mat-11.html

Monday, April 18, 2011

RFA – Phỏng vấn Bà Hoàng Thị Tươi, vợ nhà dân chủ Vi Đức Hồi

Thanh Trúc, phóng viên RFA
2011-04-16

Vào ngày 26 tháng 4 Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn sẽ mở phiên phúc thẩm để xem xét lại phán quyết của phiên xử sơ thẩm hồi tháng 1 năm 2011 đối với nhà hoạt động dân chủ Vi Đức Hồi bị bắt và bị cáo buộc tội tuyên truyền chống phá nhà nước từ tháng 10 năm ngoái.

Phóng viên Thanh Trúc của đài RFA vừa có cuộc phỏng vấn với Bà Hoàng Thị Tươi, vợ nhà dân chủ Vi Đức Hồi, được bà cho biết như sau.

Bà Hoàng Thị Tươi: Tin này là thông qua luật sư họ thông báo chứ còn hiện nay thì tôi cũng chưa nhận được một tin tức gì về phía chính quyền ạ.

Thanh Trúc: Thưa, cho đến giờ gia đình có gặp khó khăn nào không?

Bà Hoàng Thị Tươi: Nói chung là cũng có rất nhiều khó khăn, nhưng mà nó đã xảy ra như vậy rồi thì bản thân tôi cũng phải cố gắng vượt qua chứ cũng chả còn cách nào khác.

Tội chống Đảng, nói xấu Bác Hồ

Thanh Trúc: Thưa bà Hoàng Thị Tươi, gia đình có được đi thăm nuôi ông Vi Đức Hồi không? Và bà có được gặp mặt ông không?

Bà Hoàng Thị Tươi: Dạ, có. Trong thời gian bị giam giữ thì thường xuyên là mỗi tháng tôi đi tiếp tế cho nhà tôi một lần. Mỗi một lần được gặp khoảng một tiếng đồng hồ. Đã xử sơ thẩm vào ngày 26 tháng 1 năm 2011 rồi. Phiên xử đấy thì họ kết tội chồng tôi vi phạm tội danh vì viết một số bài viết chống lại Đảng, nhưng mà bản thân tôi thì tôi được công an đưa cho một số bài viết nói rằng đó là những bài viết mà chồng tôi nói nào là lên án Đảng, chống Đảng , vân vân… thì khi tôi đọc tôi cũng hiểu là thật ra cũng chẳng có gì để gọi là “chống”, mà chỉ mong muốn được như vậy chứ còn thực ra cũng chả có gì là “chống”, thế nhưng họ quy kết như vậy thì cũng phải chịu thôi chứ cũng chả làm thế nào được.

Phiên xử hôm đấy thì họ cũng nói rằng bài nói về Bác Hồ thì họ nói rằng chồng tôi nói xấu Bác Hồ; trước tòa chồng tôi cũng nói rằng chồng tôi không hề nói xấu Bác Hồ, không hề nhục mạ Bác Hồ, mà chỉ phê phán những người núp sau bóng của Bác Hồ thôi, nhưng họ hiểu khác đi, họ cứ cho là như vậy thì đấy là quyền của họ.

Khi bắt thì khám nhà chỉ có duy nhất một chiếc máy tính, thế mà họ kéo từ trên mạng xuống các bài viết và họ in ra, chứ còn khi khám xét gia đình thì không có một giấy tờ hay tài liệu gì hết trong nhà.

Thanh Trúc: Với phiên xử phúc thẩm này, Bà có hy vọng gì không?

Bà Hoàng Thị Tươi: Thực ra thì thấy một số phiên xử những người khác, tôi nghĩ rằng tội danh của chồng tôi thì không đến mức như vậy. Họ xử như thế nào thì có thể là phải chờ. Tôi cũng nghĩ rằng là có hy vọng bởi vì với lý do để mà đưa ra thì tôi thấy nó không được thuyết phục.

Chỉ có các bài viết mà những bài viết đã viết từ những năm 2007 – 2008 rồi, ngoài ra không có một lý do gì khác, bởi vì họ tuyên trước tòa như vậy mà họ đưa cái mức đến 8 năm tù thì tôi nghĩ rằng là phiên xử tới thì có thể là họ sẽ giảm chăng? Thế nhưng mà một số anh em bạn bè thì cũng nói rằng đấy là mình nghĩ như vậy mà tội danh của anh thì không đến mức như thế, nhưng mà cũng không thể lường được, bởi vì chồng tôi là một người dân tộc ở miền núi, có thể phải chăng là họ nghĩ rằng người dân tộc miền núi không hiểu biết gì, họ muốn chèn ép như thế nào cũng phải chịu đựng, hay là họ muốn làm cách nào thì cũng phải chấp nhận vì quyền lực ở trong tay họ, thì cũng chẳng còn cách nào khác. Nếu phải như vậy thì chắc là cũng phải chấp nhận chứ không còn cách nào khác.

Thanh Trúc: Thưa, đợt thăm nuôi vừa rồi gần nhất mới đây mà bà được gặp ông Vi Đức Hồi là vào ngày nào?

Bà Hoàng Thị Tươi: Gần đây nhất là tôi đi thăm vào đầu tuần, Thứ Hai đầu tuần vừa rồi.

Thanh Trúc: Bà thấy tình trạng sức khỏe của ông như thế nào? Nhất là về mặt tinh thần ông Vi Đức Hồi như thế nào?

Bà Hoàng Thị Tươi: Dạ, về mặt tinh thần thì chồng tôi cũng rất là thoải mái, không có vấn đề gì. Và anh gửi lời hỏi thăm tất cả bạn bè, nói rằng tinh thần của anh vững vàng, không có gì thay đổi, bởi vì các việc làm của anh thì anh cảm thấy không có gì để xấu hổ, cũng như không có gì là vi phạm đạo đức. Chỉ có những người giải quyết việc này không thấu đáo thì người ta sẽ phải suy nghĩ nhiều hơn. Còn nếu mà họ cố tình xử bao nhiêu năm tù thì anh cũng có thể ở tù được chứ không có vấn đề gì.

Về sức khỏe thì hai tuần vừa rồi sức khỏe chồng tôi không được tốt. Anh đã bị ốm (bệnh) và bị thoái hóa đốt sống cổ do đó ảnh hưởng đến dây thần kinh và choáng. Hiện tại là đang điều trị thuốc tây. Anh phải nộp tiền để họ đi mua thuốc cho, nên tháng vừa rồi tôi cũng phải tiếp tế thêm tiền để chồng tôi được điều trị.

Thanh Trúc: Bà dự kiến phiên tòa phúc thẩm sắp tới đây là một phiên tòa mở ra cho báo chí hay là một phiên tòa xử đóng cửa?

Bà Hoàng Thị Tươi: Lần này tôi vẫn mời ông Luật sư Trần Lâm giúp đỡ. Còn phiên phúc thẩm tôi nghĩ rằng họ sẽ lại xử kín chứ họ không công khai như là họ quảng cáo đâu. Họ nói là “xét xử công khai” nhưng mà không hề công khai tí nào.

Thanh Trúc: Bà còn có điều gì để bày tỏ nữa không?

Bà Hoàng Thị Tươi: Để mà bày tỏ thì rất là nhiều. Có một điều tôi muốn nói tức là trong phiên xử sơ thẩm đấy tòa họ cũng đưa ra một lời phán quyết cuối cùng là chồng tôi có tội chống phá nhà nước vì các bài viết như vậy. Thêm vào là họ truy thu số tiền mà chồng tôi được Giải Thưởng Nhân Quyền hai năm trước. Thêm vào có một chút ít, cũng không nhiều, của anh em bạn bè trong nước và ngoài nước gửi quà thăm cháu, tức là gửi quà cho con tôi trong dịp Tết lễ, thế và họ truy thu một số tiền mà anh em bạn bè gửi thông qua chồng tôi để nhờ chuyển tới cho thân nhân những gia đình có chồng bị đi tù, trong đó thì họ có trích một chút để làm phí cho chồng tôi đi lại hoặc là gửi bưu điện, thì họ cũng truy thu tổng cộng là 56 triệu đồng.

Khi xử thì lại không hề nói là truy thu gì đến số tiền đó nhưng mà riêng chồng tôi phải chăng là người miền núi dân tộc cho nên là họ nghĩ rằng không biết gì hay là ở vùng xa xôi, không gần trung tâm thủ đô, thì chèn ép như thế nào đó, cho nên họ làm như vậy thì tôi nghĩ rằng về điều đó tôi mong rằng anh em bạn bè xa gần hãy có tiếng nói giúp đỡ trong việc đó để xem là họ làm như vậy là có đúng không?

Thanh Trúc: Thưa bà Hoàng Thị Tươi, xin cảm ơn thời giờ của bà đã dành để trả lời những câu hỏi của chúng tôi. Cầu chúc cho ông nhà được mọi điều tốt lành.

Nguồn: http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/interview-vi-duc-hois-wife-ttruc-04162011162637.html

Vi Đức Hồi, một tấm lòng với tổ quốc Việt Nam

Nguyễn Văn Hiệp



Viết về anh Hồi là điều tôi muốn làm, ngay từ ngày anh bị bắt, nhưng cứ ngần ngại. Sự ngần ngại cũng đã từng có những lý do có vẻ chính đáng, nhưng rồi tôi đã thực sự thấy rằng mình vừa sai vừa ấu trĩ khi sự ngần ngại lại vin vào những lý do tưởng chừng chính đáng ấy. Trước hết là sự liên lụy có thể xảy đến cho anh, thí dụ như anh có thể bị cáo buộc là có quan hệ với một "phần tử phản động ở nước ngoài" chẳng hạn, nhưng như thế thì thật quá khiếp nhược. 

Tại sao mối quan hệ giữa những người Việt Nam với nhau cùng chia sẻ quan tâm trước các vấn đề đất nước lại có thể là một tội? Ngay cả dù nếu đó là những nguyện vọng muốn thay đổi chế độ đi nữa, nó không thể là một tội mà trái lại phải được xem là một điều hết sức bình thường. Ở các nước bình thường với những chính quyền bình thường thì mọi ý chí muốn thay đổi chính quyền một cách hòa bình là một quyền công dân phải được tôn trọng, ngay cả nếu chính quyền đang có là một chính quyền lành mạnh. Ở Việt Nam thì chính quyền liên tiếp phạm sai lầm, và thực ra không thể không sai phạm vì sự hoại loạn đã nằm ngay từ trong cái gốc, tức là ngay trong chế độ chính trị. Cũng cần khẳng định một lần nữa những liên hệ giữa những người Việt Nam trong và ngoài nước với nhau hoàn toàn không thể là một điều cấm kỵ. Đất nước Việt Nam là tài sản, là tình cảm chung, là một dự án tương lai chung. Và mọi người dù ở bất cứ nơi đâu trên thế giới, dù đang mang quốc tịch nào nếu thực sự còn quan tâm tới vận mệnh, sự tồn vong của đất nước và dân tộc thì vẫn là những người Việt Nam đích thực, họ có đầy đủ quyền và trách nhiệm; cần thẳng thắn bác bỏ cái lập luận cho rằng người ở nước ngoài không có tính chính danh để quan tâm tới các vấn đề của đất nước Việt Nam. Ngược lại một người dù đang sinh sống trên đất nước Việt Nam nhưng lại thờ ơ với cái trở thành của cộng đồng quốc gia, chưa kể nếu hành động ngược lại lợi ích chung, gieo mầm di hại cho tương lai của đất nước thì cũng không có tư cách làm một người Việt Nam.

Tôi đã muốn viết về anh Vi Đức Hồi bởi vì phải thẳng thắn mà nói khi đứng trước một nhân cách đáng quý như thế, đặc biệt trong thời buổi nhiễu nhương của xã hội Việt Nam ngày hôm nay, được viết về anh là một niềm hãnh diện. Nhưng cũng phải thành thực mà nói, để viết về anh Hồi cho đầy đủ thì đó quả là một điều nằm ngoài sự ôm đồm có thể có được đối với tôi. Những dòng chia sẻ ở đây chỉ xuất phát từ góc độ tiếp cận cá nhân giới hạn. Phải nói ngay tôi luôn rất hãnh diện được vừa là đồng nghiệp vừa là chí hữu của anh hơn bốn năm trong tờ bán nguyệt san Tổ Quốc, cùng chia sẻ với anh nhiều trăn trở về đất nước Việt Nam. Viết về anh lúc này trước hết là do sự thôi thúc của một nghĩa vụ. 

Anh Vi Đức Hồi đã bị tuyên phạt một bản án nặng một cách tàn bạo trên một bản cáo trạng quá sơ sài, sơ sài đến nỗi mọi người đều đã phỏng đoán nó chuẩn bị cho một bản án trắng. Nhưng rồi chính quyền toàn trị vẫn tiếp tục dùng luật pháp như một dụng cụ khủng bố theo đúng bài bản Lênin, do quyết định vào phút chót của những người lãnh đạo chóp bu trong Bộ Chính Trị. Bản án 8 năm tù giam và 5 năm quản chế trong một phiên tòa chớp nhoáng ở Lạng Sơn không thể có lý giải nào khác hơn đó là một phản ứng sợ sệt của kẻ cầm quyền mất trí khi đối mặt với tâm thế sừng sững của Vi Đức Hồi. Anh Hồi không hề sai khi ngay sau phiên tòa anh bình tĩnh và ân cần nói với chị Tươi, người vợ đồng cam cộng khổ với lý tưởng dân chủ của anh: “Họ xử anh như thế là họ đang tạc tượng anh đấy. Em hãy giữ gìn sức khỏe để lo cho con”. Đúng là bản án trắng trợn và độc ác đó đã có một tác dụng dựng vững một ngọn hải đăng mới cho con tàu dân chủ Việt Nam. 

Một "ngọn hải đăng mới cho con tàu dân chủ Việt Nam"? Nói như thế có sợ bị cho là cường điệu không? Tôi không hề lo ngại, bởi vì tôi thành thực nghĩ anh là một mẫu mực trong cuộc vận động dân chủ. Tuy chưa hề được gặp mặt, nhưng trong một khoảng thời gian không ngắn nhờ phương tiện truyền thông hiện đại tôi đã có nhiều cơ hội trò chuyện, trao đổi thân tình với anh trên nhiều vấn đề. Tất cả đã để lại trong tôi những dấu ấn sâu sắc về con người, về nhân cách lớn của anh.

Trước hết phải nhấn mạnh tới vị thế mà anh Vi Đức Hồi đang có trong xã hội và trong hệ thống chính trị của đảng cộng sản trước khi anh quyết định đến với lý tưởng dân chủ. Anh mới ngoài năm mươi, đang ở độ tuổi sung mãn, lại đang giữ địa vị giám đốc trường đảng Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Với bản lãnh và khả năng rất cao của anh, Vi Đức Hồi có thể dễ dàng vươn tới nắm những chức vụ cao nhất trong guồng máy của đảng cộng sản. Nhưng lương tâm của anh không cho phép làm những điều mà rất nhiều đảng viên cộng sản đang làm: cứ nhắm mắt, chai lì vô cảm trước các vấn đề nhiễu nhương của xã hội đang diễn ra hàng ngày để luồn lách tiến thân. Đối với anh Hồi, sau những cọ xát với những vấn đề của thực tiễn xã hội, qua thời gian tiếp xúc với những thông tin đứng đắn về dân chủ, trong anh đã hình thành một cơ sở lý luận dân chủ vững chắc. Nhưng phần quan trọng không kém đó chính là cái niềm tin trong sáng, mãnh liệt vào những giá trị chân chính của thời đại, niềm tin vào những quyền con người rất phổ cập và thiêng liêng mà cộng đồng dân tộc phải xứng đáng được hưởng. Chúng chính là những động lực khiến anh thản nhiên từ bỏ những quyền lợi mà nhiều người đang mơ ước. Anh đã dấn thân cho nỗ lực dân chủ hoá Việt Nam, đã an nhiên chờ đợi những oan nghiệt phải xảy đến.

Chính quyền toàn trị đã phản ứng vì run sợ trước những người đấu tranh có bản lĩnh như anh Vi Đức Hồi. Đây là một điểm sáng đáng khâm phục trong con người của anh. Anh Vi Đức Hồi có một bề dày kinh nghiệm chính trị đĩnh đạc, tên tuổi của anh càng ngày càng được nhiều người biết đến, trong nước và trên trường quốc tế, anh luôn có thể chọn lựa đấu tranh chính trị kiểu nhân sĩ gây tiếng vang cho tên tuổi mình, vừa an toàn vừa dễ nổi tiếng và được nhiều người tung hô. Nhưng Vi Đức Hồi không như thế. Anh hiều rằng đấu tranh chính trị không bao giờ có thể là đấu tranh cá nhân. Anh đã đấu tranh một cách mà anh thừa biết là vừa không ầm ĩ vừa nguy hiểm. Một cung cách đấu tranh đứng đắn và lương thiện. Anh tìm đến với những người dân chủ khác như cụ Hoàng Minh Chính trước đây, ông Nguyễn Thanh Giang, linh mục Nguyễn Văn Lý, anh em ban biên tập báo Tổ Quốc. Anh tìm đến với họ để đóng góp cho cuộc vận động dân chủ một cách khiêm tốn. Anh không hề có tham vọng chính trị cá nhân. Thái độ của anh đã bác bỏ một cách thuyết phục lập luận thường thấy, đó là "Tôi không có tham vọng chính trị nên không cần hợp tác với ai hay đứng trong một tổ chức chính trị nào cả, tôi chỉ cần đứng đấu tranh chính trị đơn lẻ là đủ". Quả thực nguyên tắc bó đũa tưởng chừng hiển nhiên nhưng dường như không phải ai cũng muốn nhìn thấy. Có lần anh Hồi đã nói với tôi "Nếu bây giờ ngay cả anh có tuyên bố anh là thành viên của đảng Việt Tân đi nữa thì họ cũng không có quyền làm gì anh". Anh nói đúng, tự do kết hợp, quyền thành lập và tham gia hội đoàn, là một quyền con người căn bản được xác định trong hiến chương Liên Hiệp Quốc và cũng được công nhận trong văn bản cao nhất của nước CHXHCN Việt Nam. Cuối cùng thì bạo quyền đã bắt anh mà không cần lý do gì cả. Họ cầm tù anh chỉ vì lo sợ anh. 

Chính quyền toàn trị mong dùng tù ngục hòng để khuất phục ý chí của anh Vi Đức Hồi, nhưng họ hoàn toàn sai lầm. Công cụ bạo lực lao tù chỉ phô bày sự bỉ ổi chứ chẳng thu phục được ai khi dựa trên một phán quyết tuyệt đối phi nghĩa. Gông cùm không thể giam hãm tâm thế sừng sững của anh. Bản án tám năm dành cho anh chẳng qua là một hành vi tuyệt vọng của chế độ đang cố từng ngày đếm những ngày tháng còn lại trên đầu ngón tay. Nhưng nó chỉ là một liều thuốc vô hiệu đối với một con bệnh đang hấp hối như cái chế độ mục ruỗng này. Nó chỉ khiến chế độ bị thù ghét hơn, bị cô lập hơn và gục ngã nhanh chóng hơn.

Thái độ của anh, tinh thần của anh, tầng văn hóa của anh đang làm nên ngọn hải đăng dân chủ. Nó đang chiếu sáng dù thân xác anh đang bị giam hãm trong tù ngục. Chắc chắn phong trào dân chủ Việt Nam sẽ ngày càng có thêm nhiều Vi Đức Hồi khác, tạo nên cụm hải đăng ngày càng tỏa sáng cho con tàu dân chủ Việt Nam.

Nếu không có một tấm lòng nhân bản để tôn vinh những giá trị phổ quát của con người, nếu không có một tấm lòng da diết với dân tộc và tổ quốc Việt Nam thì không thể có được một Vi Đức Hồi với một thái độ, một tinh thần, và một tầng văn hóa đấu tranh như thế.

Làn sóng dân chủ mới đang dồn dập tràn qua khắp địa cầu. Dân tộc đang đứng bên anh. Anh sẽ lấy lại được tự do trong vinh quang, anh Hồi ạ.
Nguyễn Văn Hiệp
Nguồn: báo Tổ Quốc số 108, ngày 01/04/2011